Wybór dobrej jakości modułów czy falownika ma duże znaczenie dla bezpiecznego i efektywnego działania instalacji PV. Jednak przy zakupie osprzętu warto pamiętać także o dobrze wyposażonej rozdzielnicy fotowoltaicznej. To dzięki niej możesz uchronić instalację przed groźnymi skutkami przepięć i prądów zwrotnych. Co powinno się znajdować w rozdzielnicy i w jakim miejscu ją zainstalować? Sprawdź, co na ten temat mówią przepisy i poznaj dobre praktyki ekspertów.
Jakie funkcje pełni rozdzielnica fotowoltaiczna?
W rozdzielnicy fotowoltaicznej znajdują się urządzenia, które:
- zabezpieczają przed działaniem prądów zwrotnych w łańcuchach równoległych – są to najczęściej wyłączniki nadprądowe;
- stanowią zabezpieczenie przed przepięciami po stronie DC (przed falownikiem) i po stronie AC (za falownikiem);
- umożliwiają odłączenie instalacji fotowoltaicznej – w rozdzielnicy wykorzystuje się wyłącznik główny generatora PV;
- zliczają ilość energii przekazywanej do sieci energetycznej – wykorzystuje się do tego liczniki energii brutto, przydatne podczas rozliczeń z zakładem energetycznym.
Problemy, które pomaga rozwiązać rozdzielnica do fotowoltaiki
Gdy wszystkie moduły instalacji PV działają poprawnie, wytwarzany prąd płynie w całości do falownika. Gdy jednak jeden z paneli jest zacieniony lub uszkodzony, powstaje zjawisko prądów zwrotnych (wstecznych). Dzieje się tak, ponieważ prąd w obwodzie otwartym nieprawidłowo działającego łańcucha modułu PV ma znacznie niższe napięcie niż w pozostałych łańcuchach równoległych. Może to prowadzić do znacznego wzrostu temperatury w instalacji, a w efekcie – do pożaru.
Rozdzielnica elektryczna wyposażona w elementy zapobiegające przeciążeniom pozwala poradzić sobie z tym problemem. Jako zabezpieczenie instalacji najczęściej stosuje się wyłączniki nadprądowe, które rozłączają obwód w razie stwierdzenia nieprawidłowych wartości prądu.
Innym zagrożeniem, jakie może pojawić się w instalacji PV, są przepięcia wywołane uderzeniem pioruna. Rozdzielnica do fotowoltaiki wyposażona w ograniczniki przepięć pozwala poradzić sobie również z tym problemem.
Jak wybrać i poprawnie zainstalować rozdzielnicę fotowoltaiczną?
W Polsce przepisy regulujące kwestię budowy rozdzielnic i stosowania w nich zabezpieczeń przeciwpożarowych dotyczą wyłącznie instalacji PV o mocy powyżej 6,5 kWp. Ich właściciele muszą konsultować wszelkie zmiany (w tym budowę rozdzielni) z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych i zgłaszać je do Powiatowej Straży Pożarnej.
Dla rozdzielnic w instalacjach o mocy większej niż 6,5 kWp są wymagane także dodatkowe zabezpieczenia pożarowe. Jest to swego rodzaju luka w prawie – brakuje wytycznych dla mikroinstalacji o mniejszej mocy. Przy wyborze zabezpieczeń do rozdzielnicy elektrycznej w takiej instalacji warto jednak kierować się wytycznymi z Prawa Budowlanego.
Podczas wyboru miejsca, w którym będzie się znajdowała rozdzielnica, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na jej odległość od falownika.
Umieszczenie rozdzielnicy fotowoltaicznej nie dalej niż 10 metrów od inwertera pozwoli uniknąć konieczności montowania dodatkowych zabezpieczeń przeciwprzepięciowych po stronie AC.
W miejscu montażu prowadzi się przewód 5 × 4 mm2 – służy on do podłączenia falownika (taki przekrój będzie odpowiedni dla urządzeń o mocy do 25 kW). Do zasilania ograniczników przepięć potrzebny będzie także przewód jednożyłowy o przekroju 16 mm2.
Rozdzielnica do fotowoltaiki może mieć formę skrzynki natynkowej lub szafy. Wybór będzie zależał przede wszystkim od tego, jakie zabezpieczenia instalacji PV będą się w niej znajdowały i ile modułów będą zajmować. Szafkę lub skrzynkę rozdzielczą można zamontować zarówno w budynku, jak i na zewnątrz. Warto przy tym pamiętać, że urządzenia w rozdzielnicy generują dość duży hałas, dlatego najlepiej wybrać miejsce oddalone od pomieszczeń, w których często przebywają domownicy.
W tym drugim przypadku konieczne będzie zwrócenie szczególnej uwagi na odporność obudowy na działanie wilgoci oraz wysokich i niskich temperatur. Poziom szczelności (IP) powinien wynosić co najmniej 65, a zakresy temperaturowe od ok. -30°C do 70°C. Ochronę przed promieniowaniem UV zapewni pokrycie obudowy warstwą specjalnego lakieru. O jakości rozdzielnicy i możliwości zamontowania jej na zewnątrz budynku świadczy także klasa ochronności oraz stopień wytrzymałości mechanicznej (najlepiej wybierać produkty o IK od 7 do 10).
Rozdzielnica do fotowoltaiki jest narażona także na działanie prądu o wysokim napięciu. Aby mieć pewność, że będzie właściwie chroniona, warto wybrać produkt z certyfikatem gwarantującym napięcie izolacji 1500 V (w przypadku prądu DC) lub 1000 V (w przypadku prądu AC).
Nawet najwyższej jakości moduły PV i falownik nie są w stanie samodzielnie zapewnić bezpieczeństwa działania instalacji. Potrzebujesz do tego rozdzielnicy fotowoltaicznej zamontowanej i zabezpieczonej zgodnie z przepisami i zaleceniami ekspertów. Pamiętaj, że instalacja PV działa w zmiennych warunkach – zabezpieczenia w rozdzielnicy uchronią ją przed ich negatywnymi skutkami.
